Bilim insanları, karaya oturan A23a buzdağının besinleri karıştırıp penguenler ve foklar için yiyecekleri daha erişilebilir hale getirip getirmeyeceğini araştırıyor
Dünyanın en büyük buzdağı, önemli bir yaban hayatı cennetinin vurulmaktan kurtulma ihtimaliyle, uzak bir Antarktika adasından yaklaşık 70 km (43 mil) uzakta karaya oturmuş gibi görünüyor, diye belirtti Salı günü bir araştırma kuruluşu.
Yaklaşık 3.300 kilometrekare büyüklüğünde ve yaklaşık 1 trilyon ton ağırlığında olan devasa A23a buzdağı, 2020’den beri Antarktika’dan kuzeye doğru Güney Georgia adasına doğru sürükleniyordu.
Bu durum, penguenlerin ve fokların yavrularını besleme yeteneğini potansiyel olarak bozarak buzdağının adayla çarpışabileceği veya yakınlardaki sığ sularda karaya oturabileceği korkusunu artırmıştı.
Buzdağının kalıcı olarak mı saplandığı henüz belirsiz. İngiliz Antarktika Araştırması’ndan (BAS) okyanus bilimci Andrew Meijers, “Şimdi ne olacağını görmek ilginç olacak,” dedi.
BAS’tan yapılan açıklamaya göre, devasa buz duvarı 1 Mart’tan beri adadan 73 km uzakta saplanmış durumda. Meijers, “Buzdağı karaya oturmaya devam ederse, yerel yaban hayatını önemli ölçüde etkilemesini beklemiyoruz,” dedi.
2023’ün sonlarında A23a ile karşılaşan ve o zamandan beri uydu aracılığıyla kaderini takip eden Meijers, “Son birkaç on yılda, Güney Okyanusu üzerinden bu rotayı izleyen birçok buzdağı kısa süre sonra parçalanıyor, dağılıyor ve eriyor,” diye ekledi.
Dünyanın en büyük ve en yaşlı buzdağı 1986’da Antarktika kıtasal rafından koptu. 30 yıldan fazla bir süre saplandıktan sonra 2020’de nihayet serbest kaldı, kuzeye doğru ağır ilerleyişi bazen onu yerinde döndüren okyanus güçleri tarafından geciktirildi.
Uydu görüntüleri daha önce, bu tür buzdağlarının izlediği tanıdık yol boyunca daha küçük parçalara ayrılmadığını göstermişti. Ancak Ocak ayında 19 km uzunluğunda bir parça koptu.
Buzdağının çok yaklaşması durumunda, Güney Georgia’nın önemli üreme alanı üzerindeki yaban hayatı için endişeler vardı. Bu, penguenler ve foklar gibi hayvanları devasa buz bloğunun etrafından dolaşmak için çok daha uzağa seyahat etmeye zorlayacaktı.
Meijers, “Bu durum, adadaki yavrulara ve civcivlere geri dönen yiyecek miktarını azaltabilir ve dolayısıyla ölümleri artırabilir,” dedi.
Ancak mevcut konumunda buzdağı yaban hayatına fayda sağlayabilir.
Meijers, “Buzdağının karaya oturmasıyla ve erimesinden kaynaklanan besinler, karizmatik penguenler ve foklar da dahil olmak üzere tüm bölgesel ekosistem için yiyecek mevcudiyetini artırabilir,” dedi.
Yakındaki Güney Sandviç Adaları ile birlikte Güney Georgia, yaklaşık 5 milyon foka ve 30 farklı türden 65 milyon üreyen kuşa ev sahipliği yapıyor.
Meijers Ocak ayında AFP’ye verdiği demeçte, ada fokları ve penguenlerinin kuş gribi salgını nedeniyle zaten “kötü bir sezon” geçirdiğini söyledi.
Buzdağı, deniz taşımacılığı için bir tehdit oluşturmuyor. O kadar büyük ki gemiler kolayca kaçınabilir. Ancak, daha küçük parçalara ayrıldıkça, bazı bölgeler ticari balıkçı gemileri için “daha küçük -ancak genellikle daha tehlikeli- buz parçacıklarının sayısı nedeniyle” yasak bölge haline gelebilir, dedi Meijers.
İngiltere’nin bir Britanya denizaşırı bölgesi olarak yönettiği Güney Georgia’da kalıcı insan nüfusu bulunmuyor.
Arjantin de adayı -batıdaki Falkland Adaları ile birlikte, burayı Las Malvinas olarak adlandırıyor- talep ediyor.
Bu büyüklükteki buzdağları nadir olsa da duyulmamış değil. Meijers, son beş yılda aynı bölgede benzer büyüklükte iki tane daha olduğunu söyledi.
Meijers, bu tür devasa buzdağlarının Antarktika buz tabakalarının “tamamen normal bir yaşam döngüsü parçası” olduğunu belirtti.
Ancak, iklim değişikliğine atfedilen hızlanan buz kaybıyla eşleşen buz rafları 2000 yılından bu yana 6 trilyon ton kütle kaybetti, diye ekledi.
Araştırmacılar geçen ay, gezegenin ortalama sıcaklığındaki sanayi öncesi seviyelerin üzerine 1,5 ila 2,0 santigrat derece arasında bir artışın, okyanusları on iki metreye kadar yükseltmek için yeterli donmuş suyu eritebileceği – ve geri dönüşü olmayan noktanın ötesine geçebileceği konusunda uyardı.
Dünyanın yangınlar, seller ve fırtınalarla sarsıldığı geçen yıl -önceki sıcaklık rekorlarını kıran- 1,5 santigrat derecenin üzerindeki ilk takvim yılı oldu.
