Dijital dünyada siber saldırılar her geçen gün daha karmaşık ve tehlikeli hale geliyor. Bireyler, şirketler ve devlet kurumları, fidye yazılımlarından kimlik avı saldırılarına kadar birçok farklı tehdit ile karşı karşıya kalabiliyor. Peki, bir siber saldırıya maruz kaldığınızda ne yapmalısınız? İşte kriz anında atılması gereken adımlar ve gelecekteki saldırıları önlemek için almanız gereken güvenlik önlemleri.
1. Saldırıyı Tespit Edin ve Panik Yapmayın
Siber saldırının türünü ve boyutunu anlamak için öncelikle sisteminizdeki olağan dışı aktiviteleri tespit etmelisiniz.
🔍 Saldırı belirtileri:
✔ Bilgisayar veya ağınızda anormal yavaşlamalar
✔ Tanımadığınız dosyalar veya uygulamalar
✔ Şifrelerin değişmesi veya hesaplarınıza erişiminizin engellenmesi
✔ Banka hesaplarınızdan veya kripto cüzdanlarınızdan izinsiz para transferleri
✔ E-postalarınızdan sizin adınıza spam gönderilmesi
Eğer bu belirtilerden biriyle karşılaşıyorsanız, sisteminizin siber saldırıya uğramış olma ihtimali yüksektir. Panik yapmadan, adım adım süreci yönetmelisiniz.
2. İnternetten Bağlantınızı Kesin
Saldırının devam etmesini ve yayılmasını önlemek için:
🚫 İlk olarak:
- Wi-Fi veya kablolu internet bağlantınızı kesin.
- Şirket içindeyseniz, BT (Bilgi Teknolojileri) ekibine hemen haber verin.
- Eğer bir fidye yazılımı bulaştıysa, virüsün yayılmasını engellemek için ağdan ayrılın.
Bu adım, saldırganların sisteminizde daha fazla zarar vermesini önlemek için kritik önem taşır.
3. Şifreleri ve Hesap Erişimlerini Değiştirin
📌 Eğer hesaplarınız ele geçirildiyse, şifrelerinizi hemen değiştirin.
- Yeni şifrelerinizi uzun, karmaşık ve benzersiz yapın.
- İki Faktörlü Kimlik Doğrulama (2FA) kullanarak güvenliği artırın.
- Özellikle e-posta, banka hesapları ve bulut depolama servisleri gibi kritik hesaplarınızı güncelleyin.
Not: Eğer klavye dinleme (keylogger) yazılımı bulaşmışsa, şifrelerinizi güvenli bir cihazdan değiştirin.
4. Güvenlik Taraması Yapın ve Virüsleri Temizleyin
🛡 Güçlü bir antivirüs veya güvenlik yazılımı ile tam sistem taraması yapın.
✔ Windows Defender, Malwarebytes, Kaspersky, Bitdefender gibi güvenilir güvenlik araçları kullanın.
✔ Bilgisayarınızdaki şüpheli dosyaları analiz edin ve kötü amaçlı yazılımları temizleyin.
📌 Fidye yazılımı (ransomware) saldırısı aldıysanız:
- Sistemi geri yükleyerek verilerinizi kurtarmayı deneyin.
- Verilerinizi bir yedekten geri yükleyip fidye ödemekten kaçının.
5. Etkilenen Kişileri ve Kurumları Bilgilendirin
Eğer siber saldırı, şirketinizi veya müşterilerinizi etkiliyorsa, şeffaf bir şekilde durumu açıklayın.
📢 Şu kişileri bilgilendirmelisiniz:
✔ Bankalar ve finans kuruluşları (izinsiz işlemler varsa)
✔ Çalışanlar, müşteriler veya iş ortakları
✔ Hukuk birimleri ve yerel siber suç birimleri
🔍 Türkiye’de siber suç bildirimleri için:
- USOM (Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi)’ne bildirim yapabilirsiniz.
- Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Dairesi ile iletişime geçebilirsiniz.
6. Hasarı Değerlendirin ve Yedeklerinizi Kontrol Edin
Saldırının ne kadar zarar verdiğini analiz edin. Eğer veri kaybı yaşandıysa, yedeklerinizi kontrol edin.
💾 Eğer yedekleriniz varsa:
- Bulaşmamış olan en son güvenli yedeği kullanarak sisteminizi geri yükleyin.
- Yedekleme yapmadan önce sisteminizi tamamen temizlediğinizden emin olun.
🔴 Eğer yedekleriniz yoksa:
- Veri kurtarma uzmanlarından profesyonel destek alabilirsiniz.
- Gelecekte düzenli yedekleme yaparak bu tür riskleri en aza indirin.
7. Siber Saldırılardan Korunmak İçin Alınması Gereken Önlemler
Saldırıyı atlattıktan sonra, gelecekte benzer tehditlerden korunmak için güvenlik önlemleri almanız şart. İşte bazı önemli adımlar:
✅ Güçlü Şifreler Kullanın:
- Aynı şifreyi birden fazla yerde kullanmayın.
- Şifre yöneticisi (password manager) kullanarak güvenliği artırın.
✅ İki Faktörlü Kimlik Doğrulama (2FA) Etkinleştirin:
- Banka hesapları, sosyal medya, e-posta gibi kritik hesaplarda 2FA kullanarak ekstra güvenlik sağlayın.
✅ Güncellemeleri İhmal Etmeyin:
- İşletim sisteminizi, antivirüs programlarını ve diğer yazılımlarınızı düzenli olarak güncelleyin.
✅ Şüpheli E-postalara ve Linklere Dikkat Edin:
- Bilinmeyen kişilerden gelen e-postalara tıklamayın.
- E-posta eklerini açmadan önce tarayın.
✅ Düzenli Yedekleme Yapın:
- Önemli dosyalarınızı harici disk veya bulut depolama ile yedekleyin.
✅ VPN Kullanarak Ağ Güvenliğinizi Artırın:
- Özellikle halka açık Wi-Fi ağlarında VPN kullanarak verilerinizi şifreleyin.
Hazırlıklı Olmak Sizi Kurtarır
Bir siber saldırıya uğramak stresli ve yıpratıcı olabilir, ancak doğru adımları takip ederseniz zararınızı en aza indirebilirsiniz. Öncelikle bağlantınızı kesin, hesaplarınızı güvenceye alın, virüs taraması yapın ve yetkilileri bilgilendirin. Daha sonra, gelecekte bu tür tehditlerden korunmak için güvenlik önlemlerini güçlendirin.
Unutmayın, siber güvenlik bir defalık değil, sürekli bir süreçtir. Kendinizi ve sistemlerinizi güvende tutmak için düzenli olarak güvenlik kontrolleri yapmayı ihmal etmeyin! 🔐
