Stopaj, Türkçede “kesinti” anlamına gelen bir Fransızca kelimedir. Gelir elde eden kişiye ödeme yapmadan önce, bu gelirin üzerinden belirli bir oran üzerinden kesilen ve doğrudan vergi dairesine yatırılan vergidir. Başka bir deyişle, gelir kaynağında doğrudan kesilen bir vergilendirme yöntemidir.
Neden Stopaj Yapılır?
- Vergi Kaçakçılığını Engellemek: Gelir elde eden kişilerin vergi ödemesini kolaylaştırmak ve vergi kaçakçılığını önlemek amacıyla stopaj sistemi uygulanır.
- Devlet Bütçesine Gelir Sağlamak: Stopaj yoluyla devlet, düzenli bir şekilde vergi gelirine ulaşır.
- Basitlik: Vergi mükellefleri için vergi hesaplama işlemlerini kolaylaştırır.
Stopaj Hesaplama
Stopaj hesaplaması, gelir türüne ve ilgili mevzuata göre değişiklik gösterir. Ancak genel olarak brüt gelir üzerinden belirli bir oran uygulanarak hesaplanır. Örneğin:
- Kira Stopajı: Brüt kira gelirinin %20’si oranında stopaj kesilir.
- Ücret Stopajı: Ücret gelirlerinin net tutarı üzerinden, gelir vergisi tarifesine göre belirlenen oranlarda stopaj kesilir.
- Serbest Meslek Gelirleri Stopajı: Serbest meslek kazançlarının brüt tutarı üzerinden %20 oranında stopaj kesilir.
Stopaj Örnekleri
- Kira Geliri: Brüt kira geliri 5.000 TL ise, stopaj vergisi (5.000 TL x %20) = 1.000 TL olur.
- Ücret Geliri: Brüt ücreti 10.000 TL olan bir çalışan için, gelir vergisi tarifesine göre belirlenen oran üzerinden stopaj hesaplanır. Bu oran, çalışanın diğer gelirleri ve sosyal güvenlik primi gibi faktörlere göre değişir.
Stopajı Kim Öder?
Stopajı genellikle ödemeyi yapan kişi öder. Örneğin, kiracı ev sahibine kira ödemesi yaparken, kira stopajını da birlikte öder. İşveren ise çalışanlarına ücret öderken ücret stopajını keser ve vergi dairesine yatırır.
Stopaj sistemi, vergi sisteminin önemli bir parçasıdır. Devlet gelirlerinin önemli bir kısmı stopaj yoluyla toplanır. Ayrıca, vergi mükelleflerinin vergi yükünü dağıtmaya ve vergi kaçakçılığını önlemeye yardımcı olur.
Dikkat: Stopaj hesaplamaları karmaşık olabilir ve mevzuatta sık sık değişiklikler olabilir. Bu nedenle, kesin bilgi almak için bir vergi uzmanına danışmanız önerilir.
